Κατάθλιψη : Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Η κατάθλιψη αποτελεί νόσο της ψυχικής σφαίρας που ανήκει στις συναισθηματικές διαταραχές. Προσβάλλει ένα σημαντικά μεγάλο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού, οποιασδήποτε ηλικίας, που όλο αυξάνεται στην εποχή της οικονομικής κρίσης που διανύουμε. Ας μην ξεχνάμε ότι τα περισσότερα περιστατικά παραμένουν αδιάγνωστα και αθεράπευτα αφού η πληροφόρηση είναι ελλιπής και η νόσος παρεξηγημένη.

Ποιές είναι όμως οι αιτίες της κατάθλιψης; 

Η αιτιοπαθογένεια της νόσου βασίζεται σε ψυχοκοινωνικούς αλλά και βιολογικούς παράγοντες. Τα στρεσογόνα γεγονότα (οικογενειακά, προσωπικά, οικονομικά προβλήματα, θέματα υγείας, απώλεια αγαπημένου προσώπου, κτλ),οι χρόνιες ψυχοκαταπονήσεις,γενετικοί-κληρονομικοί παράγοντες αλλά και χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (χαμηλή αυτοεκτίμηση, μεγάλη συναισθηματική ευαισθησία, αγχώδη άτομα, κτλ) αποτελούν το έναυσμα για την εγκατάσταση της νόσου.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης; 

Το χαρακτηριστικό στοιχείο της νόσου είναι η απώλεια του ενδιαφέροντος εν γένει, που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δηλαδή,το άτομο κατακλύζεται από ένα παθολογικό καταθλιπτικό συναίσθημα το οποίο επιδρά αρνητικά στη συνολική ψυχοκοινωνική του λειτουργικότητα και τείνει να αδρανοποιήσει τις δραστηριότητες του (π.χ. δεν έχει όρεξη να εργαστεί, να ασχοληθεί με τις δουλειές του σπιτιού, τη φροντίδα της οικογένειάς του, να πάει μια βόλτα, να συναντηθεί με φίλους, κτλ).Πιο ειδικά, ο καταθλιπτικός ασθενής δεν ελπίζει, απαισιοδοξεί, παραιτείται από τη ζωή, έχει άγχος, ανηδονία, μειωμένη σεξουαλικότητα, διαταραχές ύπνου και διατροφής. Αισθάνεται ανάξιος, έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση, μειωμένη ενεργητικότητα, διαταραχές της συγκέντρωσης, προσοχής, αντίληψης και μνήμης. Επίσης,μπορεί να εμφανίσει σωματικά συμπτώματα (π.χ. κεφαλαλγίες).Τέλος,σε προχωρημένο στάδιο υπάρχουν σκέψεις θανάτου και αυτοκτονίας.

Πως σχετίζεται η κατάθλιψη με άλλες οργανικές νόσους αλλά και τον καρκίνο; 

Η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς με άλλη σωματική νόσο είτε ως συναισθηματική αντίδραση  στη νόσο είτε εξαιτίας της ίδιας της νόσου. Στην πρώτη περίπτωση, ο ασθενής μαθαίνει ότι πάσχει από κάποια ασθένεια και παθαίνει κατάθλιψη γιατί δεν μπορεί να το διαχειριστεί.Ενώ στη δεύτερη περίπτωση, η κατάθλιψη αποτελεί σύμπτωμα μιας οργανικής νόσου. Ποιες είναι αυτές οι νόσοι; Ο σακχαρώδης διαβήτης, το σύνδρομο Cushing (υπερκορτιζολαιμία),ο υποθυρεοειδισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός όπως και κάθε νόσος που προκαλεί υπερασβαιστιαιμία (π.χ. πολλαπλό μυέλωμα και σαρκοείδωση) και πιθανώς έπειτα από ορισμένα λοιμώδη νοσήματα (π.χ. μετά από γρίπη, πνευμονία).Τέλος ακόμα και κάποιοι καρκίνοι, όπως του παγκρέατος και του πνεύμονα, μπορούν να εμφανιστούν με πρώτο σύμπτωμα την κατάθλιψη.
           

Υπάρχει πρόληψη και θεραπεία της κατάθλιψης; 

Όσο “εύκολο” είναι να προλαμβάνουμε και να αποφεύγουμε τα δυσάρεστα γεγονότα στη ζωή μας,
άλλο τόσο “εύκολα” μπορούμε να διαχειριστούμε και να ορίσουμε και την συναισθηματική μας αντίδραση σε αυτά. Με λίγα λόγια η κατάθλιψη μπορεί να συμβεί στον καθένα και σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του. Τα καλά νέα είναι ότι η κατάθλιψη νικιέται και θεραπεύεται! Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα, να δεχτούμε αυτό που μας συμβαίνει χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις και να απευθυνθούμε στον ειδικό ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ο οποίος με τις κατάλληλες συνεδρίες-ψυχοθεραπείες και ίσως και φαρμακευτική αγωγή, θα μας βοηθήσει να το ξεπεράσουμε.
Συμπερασματικά, λοιπόν, η κατάθλιψη δεν είναι ντροπή ούτε είδος “τρέλας”! Είναι πολυπαραγοντική νόσος η οποία αντιμετωπίζεται. Το βασικό μας όπλο σε τέτοιες καταστάσεις είναι η δύναμη ψυχής που υπάρχει μέσα μας και οφείλουμε να την φέρουμε στην επιφάνεια και να την χρησιμοποιήσουμε!


Έφη Τόγια,   Ιατρός 
(συνεργάτιδα του Παραρτήματος Αχαρνών της Ε.Α.Ε.)

Βιβλιογραφία: Ιατρική Ψυχολογία και Ψυχοπαθολογία,Ν.Β. Αγγελόπουλος

Διαβάστε ή κατεβάστε το άρθρο και σε μορφή PDF

6:46 π.μ.